بررسی نقش برخی عوامل موثر در همه گیری بیماری سفیدک پودری گندم در استان مازندران

به دنبال همه گیری بیماری سفیدک پودری گندم در بعضی از استان های کشور به ویژه در استان مازندران،برخی از عوامل موثر در توسعه بیماری فوق مانند تابستان گذرانی و زمستان گذرانی بیمارگر، دامنه میزبانی و رابطه شدت بیماری با عوامل جوی‌(درجه حرارت، درصد رطوبت نسبی، میزان بارندگی و ساعات آفتابی) در طی سه سال زراعی 1378-1375 مورد بررسی قرار گرفت.این بررسی در ایستگاه های تحقیقاتی قراخیل، بایع کلا، فیروز کنده، دشت ناز و سراج محله استان مازندران با کاشت ارقام رایج شامل اترک، میلان، تجن، فلات، هیرمند و رسول انجام شد .برای بررسی اثر عوامل آب و هوایی روی شدت بیماری سفیدک پودری بر روی ارقام مختلف گندم، از روش رگرسیون خطی قدم به قدم (step wise regression) استفاده شد. در هر سه سال بررسی، شدت آلودگی رقم گندم تجن و نیز کلیه ارقام گندم مورد آزمایش با میانگین درجه حرارت رابطه خطی و معنی دار داشت،بدین معنی که با افزایش درجه حرارت شدت بیماری افزایش یافته و در اواسط اردیبهشت ماه به اوج خود می رسد. در بررسی میانگین سه ساله شدت آلودگی و رابطه آن با عوامل آب و هوایی علاوه بر درجه حرارت هفتگی، رطوبت نسبی نیز تاثیرگذار بود. بررسی تابستان گذرانی و زمستان گذرانی قارچ بیمارگر مشخص نمود که کلیستوتسیوم های قارچ در تیر و مرداد ماه بالغ شده و داخل آن ها آسک و آسکسپور تشکیل می شود ولی در اواخر شهریورماه کلیستوتسیوم ها خالی بودند.این موضوع نشان دهنده آزاد شدن آسکسپورها و انتشار آن ها بوده و می توان گفت که علاوه بر کنیدی و میسلیوم،این اسپورها نیز در اشاعه بیماری نقش دارند.در بررسی دامنه میزبانی قارچ بیمارگر، علایم بیماری روی علف های هرز گرامینه شامل اژیلوپس،فالاریس و چچم مشاهده و اثبات بیماریزایی شد.این اولین گزارش بیماری سفیدک پودری گندم از روی چچم واژیلوپس در استان مازندارن می باشد.